Nadirdir, ancak evet, bir kişi aynı anda 2 farklı kanser türüne sahip olabilir. Buna çoklu birincil kanserler yada ikinci primer kanser denilmektedir. Örneğin meme kanseri olan bir kadında bağırsak kanseri de saptanabilir. Tıp teknolojisindeki gelişmelerle birlikte, özellikle görüntüleme yöntemlerinin kullanımının artması nedeniyle çoklu birincil kanserlerin oluşumu artmaktadır. Bununla birlikte, birden fazla birincil kanserin nasıl geliştiği ve bunların nasıl etkili bir şekilde yönetileceği hakkında öğrenilecek çok şey var.
Birden fazla birincil kanser, farklı tümörler vücudun farklı bölgelerinde bağımsız olarak başladığında ortaya çıkar. Her kanserin konumu, hücre tipi ve genetik mutasyonlar gibi kendine özgü özellikleri vardır. Bu benzersiz özellikler, aynı anda ortaya çıksalar bile her bir kanserin ayrı ayrı tedavi edilmesini önemli kılmaktadır. Doktorlar, birden fazla birincil kanseri tedavi etmek için cerrahi, radyasyon tedavisi, kemoterapi ve hedefe yönelik tedavinin bir kombinasyonunu kullanabilir.
İki kanseri olan bireylerde şunlara dikkat edilmelidir.
İkinci kanser gerçekten ikinci kanser mi ? yoksa birinci kanserin metastazı mı ?
2 kanserin aynı anda ortaya çıkmasına bir genetik hastalık yol açmış olabilir mi? Varsa çocuklarda, anne babada taramaya gerek var mı?
Hangi kanserin tedavisine öncelik verilmeli?
Bu gibi soruları doktorunuz ile tartışmanız gerekmektedir.
Kanser hastaları nasıl yaşamalı?
Kanser hastaları ve bütün insanlar sağlıklı yaşamalıdır. Sağlıklı yaşam için; sigarayı bırakmak, alkol alımını sınırlamak, meyve ve sebzeler açısından zengin sağlıklı bir diyet yemek, sağlıklı bir kiloyu korumak ve düzenli fiziksel aktivite yapmak yer alır.
Tarama programlarına katılın.
Düzenli kanser taraması, kanserin en tedavi edilebilir olduğu erken bir aşamada saptanmasına yardımcı olabilir. Bireyler, yaşlarına, cinsiyetlerine ve diğer risk faktörlerine dayalı tarama testleri için sağlık hizmeti sağlayıcılarının tavsiyelerine uymalıdır. Faydaları kanıtlanmış en önemli tarama programları şunlardır.
Meme kanseri için mamografi. Her yıl milyonlarca kadın meme kanserine yakalanmaktadır. Erken tarama programları olan mamografi henüz tümör yeni oluşmaya başlamasıyla beraber oluşturduğu parlak, kalsifik görüntüler sayesinde radyologlar tarafından tanınmaktadır. Bunun yanı sıra gelişmekte olan ülkelerde kişisel meme muyanesi de önemlidir. Kişinin ayda 1 defa kendi memesini muayene ederek, eline gelebilecek yumru benzeri nodül arayabilir. Aancak bunun tarama programı olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.
Rahim ağrı kanseri için smear ve HPV testi. Rahim ağzı kanseri yani serviks kanseri ölümcül bir kanser türüdür. HPV aşıları ile birlikte azalmaya başlamak ile beraber aşıların topluma uygulanamadığı ülkelerde önemli bir jinekolojik sorundur. Bu yüzden erken yaşlardan itibaren smear yaptırılmalıdır.
Prostat için, PSA testi. PSA prostat kanserinin adenokarsinom tipi için çok hassas bir testtir. Eğer bulunduğunuz ülkede geri ödeme kapsamında değerlendiriliyorsa, prostat kanseri için PSA bir tarama aracı olarak kullanılabilir. Özellikle prostat’ın barsak yüzünden gelişen ve sinsi olan kanser türlerinde fayda sağlamaktadır.
Sonuç olarak, bir kişinin hiçbir zaman kansere yakalanmayacağını garanti etmek imkansız olsa da, sağlıklı yaşam tarzı seçimleri ve düzenli kanser taraması riski önemli ölçüde azaltabilir. Risk faktörlerini azaltmak için adımlar atmak, bireylerin daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine ve kanser geliştirme şanslarını azaltmalarına yardımcı olabilir.